Są wyniki wyborów w Norwegii 2025. Rząd Ap będzie kontynuował władze, ale przy sklejaniu większości do budżetu 2026 musi dogadywać się ze Sp, SV, MDG i Rødt. To oznacza ostrą grę o podatki, świadczenia, ceny prądu i „zielone” wydatki – czyli rzeczy, które Polacy w Norwegii odczują na koncie.
Kontekst kampanii opisaliśmy wcześniej tutaj: Wybory parlamentarne w Norwegii 2025 — dziś sprawdzamy, co z tamtych zapowiedzi faktycznie przełoży się na portfele.
Budżet 2026: pięć kucharzy przy jednym garnku
Ap pozostaje największą siłą po stronie czerwono-zielonej, ale do przegłosowania budżetu będzie potrzebować kilku partnerów jednocześnie. Ekonomiści spodziewają się większych wydatków fiskalnych, niezależnie od tego, kto by rządził – tyle że po lewej stronie więcej nacisku padnie na welfare/klimat (taniej dla rodzin, więcej na usługi) oraz przesunięcia w podatkach. Rozważa się też szerokie „porozumienie podatkowe” (skatteforlik) dla stabilnych zasad na kilka lat. Dla gospodarstw domowych oznacza to miks ulg i podwyżek zależny od tego, kto co „wyhandluje” w Stortingu.
Podatki i dochód netto: komu może spaść, komu wzrosnąć
W negocjacjach padną sprzeczne żądania:
- Rødt/SV/MDG: wyższe obciążenia dla wysokich dochodów i majątku (w tym formuesskatt), mocniejsze daniny środowiskowe; w zamian większa barnetrygd, usługi publiczne i „zielone” transfery (np. klimabonus). To oznacza bardziej progresywny klin podatkowy i ulgi po stronie rodzin z dziećmi o średnich i niższych dochodach.
- Sp: cięcie PIT dla zarabiających od 300 tys. do 1 mln NOK (w horyzoncie czterech lat), ulgi w formuesskatt dla aktywów firmowych, wyższy ulgowy ryczałt dojazdowy i sprzeciw wobec podatku spadkowego. To korzystne dla dojeżdżających i samozatrudnionych/SMB.
- Ap: oficjalnie chce utrzymać łączny poziom podatków na obecnym pułapie, a spór o detale przerzucić do komisji ds. reformy podatkowej (skattekommisjon). Innymi słowy – mniej gwałtownych ruchów, więcej „kalibracji”.
Co to znaczy w praktyce? Jeśli masz średni dochód i dojeżdżasz (pendler), scenariusz z większym wpływem Sp może dać niższy PIT i wyższą ulgę dojazdową. Jeśli masz wysokie dochody/aktywa – większy głos SV/MDG/Rødt podnosi ryzyko wyższych stawek na górce i bardziej kosztownych danin środowiskowych.
Energia i rachunki: „Norgespris” oraz niższa el-avgift
Rząd zapowiada dwa kluczowe ruchy: Norgespris (stała cena energii 40 øre/kWh ex VAT dla gospodarstw domowych i hytt od października) oraz mocne cięcie el-avgift w 2026 r. Pamiętaj, że realna cena na fakturze to cena energii + marża sprzedawcy + opłata sieciowa + podatki, więc finalnie wychodzi często „trochę powyżej 1 NOK/kWh”. To wciąż ma poprawić przewidywalność, ale opłacalność zależy od profilu zużycia (zima/lato) i strefy cenowej.
Rodziny: wyższa barnetrygd, zęby, szkoła – co z tego „przejdzie”
Przy stole negocjacyjnym lewicowi partnerzy (SV, Rødt, MDG) będą naciskać na wyższą barnetrygd oraz tańszą/bezpłatną stomatologię i dofinansowanie posiłków w szkole. To bezpośrednio poprawia sytuację rodzin z dziećmi i osób z niskim/średnim dochodem, ale wymaga finansowania – stąd presja na podatki/akcyzy ekologiczne (m.in. paliwa, loty, mięso) oraz przesunięcia wydatków.
Samochód, paliwo, podróże: możliwe korekty kosztów
MDG w swoich projektach stawiało na wyższe opłaty lotnicze i paliwowe oraz odwrócenie wcześniejszych cięć w opłatach drogowych; Sp odwrotnie – na łagodzenie części danin konsumenckich (m.in. MVA na żywność/wodę i ścieki, niższa el-avgift). Efekt netto zależy od kompromisu: w dużych miastach bardziej realne jest wzmocnienie transportu publicznego i „zielonych” opłat, w mniejszych gminach – ulgi „kosztowe”.
Mieszkanie i kredyt: opłata stemplowa i raty
SV proponowało zniesienie dokumentavgift (opłaty stemplowej 2,5%) dla pierwszych nabywców – to byłby realny „rabat wejścia” na własne M. Jeśli ten element dostanie się do pakietu budżetowego, debiutanci z polskich rodzin zyskają kilkadziesiąt tysięcy NOK oszczędności przy zakupie. Z drugiej strony, jeśli całkowite wydatki budżetowe pójdą mocniej w górę, ekonomiści ostrzegają, że presja popytowa może utrudnić szybkie cięcia stóp – co ma znaczenie dla rat kredytów. (W bazowym scenariuszu E24 eksperci i tak oczekują większej niż mniejszej skali wydatków).
Rynek pracy i „zielone” inwestycje: kto hamuje, kto przyspiesza
Wysokie notowania FrP (historycznie najlepszy wynik i – co ważne – większe niż Høyre) wzmacniają głos opozycji na rzecz wolniejszej transformacji i niższych danin. Jednocześnie rząd mniejszościowy Ap, szukając większości, będzie poruszał się między „zielonym” skrzydłem (SV/MDG) a „portfelowym” Sp. W praktyce oznacza to ciągłe handlowanie tempem i kolejką projektów energetycznych, co przełoży się na popyt na pracę w budownictwie/energetyce i podwykonawstwie.
Wyniki wyborów w Norwegii 2025: co robić teraz?
- Energia: porównaj ofertę sprzedawcy i profil zużycia vs Norgespris; sprawdź, czy niższa el-avgift w 2026 r. poprawi Twoją kalkulację.
- Podatki: jeśli dojeżdżasz, śledź rozmowy o reisefradrag; jeśli masz wysokie dochody/aktywa – monitoruj zmiany w formuesskatt i stawkach krańcowych; jeśli planujesz dziecko – patrz na barnetrygd.
- Mieszkanie: przy pierwszym zakupie obserwuj los dokumentavgift; przy kredycie – uważnie śledź jesienny budżet i sygnały dla stóp.
Wyniki wyborów w Norwegii 2025. Kontekst polityczny
Czerwono-zielony blok utrzymał większość i dał Ap cztery kolejne lata u steru, choć w formule rządu mniejszościowego – a FrP przeskoczyło Høyre i po raz pierwszy od 2009 r. jest większe na prawicy. To tło determinuje powyższe „portfelowe” scenariusze.
