Trudna sytuacja energetyczna w całej Europie doprowadziła do znacznego wzrostu cen, co szczególnie mocno odczuły gospodarstwa domowe. W celu zminimalizowania tych kosztów wiele państw wprowadza dopłaty do energii elektrycznej. Jednym z nich jest Norwegia, gdzie taki program został zwiększony o 90% i obowiązuje od 1 września.
Na czym mają polegać dopłaty do energii elektrycznej w Norwegii?
Już od jesieni 2021 roku do wiosny 2022 w Norwegii działał system pomocowy dla gospodarstw domowych. Wydano wtedy ok. 9 mld NOK z budżetu państwa. Już od 1 września ponownie ruszył ten program. Jednak tym razem Rząd podniósł dofinansowanie rachunków za prąd do 90%. Poza tym zmieniła się data rozpoczęcia pomocy – początkowo przewidziano start na październik 2022 roku.
Wśród innych ogłoszonych zmian warto wspomnieć także o planie na wypadek spadku poziomu wody w zbiornikach – ostatnio tak niski stan, jak aktualnie zanotowano po lecie w 2018 roku. Jeśli jesień i początek zimy nie przyniosą oczekiwanych opadów, to rząd norweski wstrzyma eksport energii elektrycznej.
Na czym w praktyce polegają wprowadzone zmiany?
Zatem na co dokładnie mogą liczyć norweskie gospodarstwa domowe? Przede wszystkim cena energii elektrycznej będzie dużo stabilniejsza, co zapewni również większe bezpieczeństwo finansowe mieszkańcom Norwegii.
Kluczowe znaczenie ma także to, że rząd norweski dopłaci gospodarstwom domowym 90% kwoty rachunku za energię elektryczną. Jednak dotyczy to sytuacji, gdy cena za kilowatogodzinę wynosi więcej niż 70 øre.
Cały program ma pochłonąć ok. 40,7 mld NOK z rządowego budżetu na 2022 rok.
Dlaczego rząd norweski wprowadza dopłaty do rachunków za prąd?
Sytuacja gospodarcza wynikająca ze skutków pandemii oraz inwazji Rosji na Ukrainę, doprowadziły do destabilizacji rynku energetycznego, co jest szczególnie odczuwalne w Europie.
W samej Norwegii zauważalny jest rekordowy wzrost cen – 16 września 2022 roku na południu kraju trzeba było zapłacić 1,23 NOK za kilowatogodzinę bez dopłat, czynszu za sieć i opłat. W środkowej części kraju stawki wynoszą 64 øre, a na północy 60 øre – niższa kwota wynika z wyższego poziomu wody w zbiornikach.
Wraz z rozpoczęciem się sezonu grzewczego ceny rosną, co może stanowić zbyt duże obciążenie dla wielu gospodarstw domowych. Dlatego niezbędne są dopłaty do rachunków za prąd. Tym bardziej, że w wielu miejscach to energia elektryczna służy do ogrzewania mieszkań i domów. Poza tym Norwedzy od dawna chętnie decydują się na elektryczne samochody.
Jak starać się o dopłatę do energii elektrycznej?
Sam proces przyznawania dopłaty do energii elektrycznej jest naprawdę prosty, co skutecznie ogranicza biurokrację i liczbę błędów. Przede wszystkim jest to możliwe dzięki temu, że nie trzeba wypełniać żadnego wniosku. Dopłaty w wysokości 90% są automatycznie naliczane podczas wystawiania rachunku za prąd. Dzięki czemu mieszkańcy od razu otrzymają dokument z obniżoną kwotą.
Warto przypomnieć, że niezbędnym warunkiem niższych rachunków za energię elektryczną jest to, żeby dostawca prądu miał osobisty Identyfikator Punktu Pomiarowego. Jeśli potrzebne są jeszcze jakieś informacje, to dostawca na pewno skontaktuje się z daną osobą przy pomocy tradycyjnej poczty lub wiadomości e-mail.
Do kiedy będą obowiązywały dopłaty do rachunków za prąd?
Obecnie program pomocowy jest przewidziany na wrzesień, październik, listopad i grudzień 2022 roku. Jednak wsparcie norweskiego rządu jest też możliwe w 2023 roku, jeśli tylko ceny energii elektrycznej nadal będą rosły w rekordowym tempie. Dlatego istnieje spore prawdopodobieństwo, że sytuacja gospodarcza kraju skłoni do przedłużenia dopłat – na takich samych lub nieco zmienionych warunkach. Już teraz zapowiedzieli to przedstawiciele rządu.
Oprócz pomocy finansowej norweski rząd pracuje nad długofalowymi rozwiązaniami, które mają zmienić system zarządzania rynkiem energetycznym, aby w przyszłości można było uniknąć podobnych problemów. Przede wszystkim ma to obejmować inwestycje w zwiększenie produkcji zielonej energii w elektrowniach wodnych i na fermach wiatrowych.
Kto może skorzystać z dopłat za energię elektryczną w Norwegii?
Pomoc finansowa w postaci dopłat za prąd dotyczy gospodarstw domowych oraz spółdzielni mieszkaniowych. Tym samym to właśnie mieszkańcy żyjący w tych miejscach skorzystają z niższych rachunków za prąd. Łącznie na ten cel zostanie przekazanych blisko 35 mld koron. Szczególnie ta pomoc jest niezbędna w południowej części Norwegii, ponieważ to właśnie tam ceny energii elektrycznej wzrosły najmocniej.
Co z dopłatami dla przedsiębiorstw?
Na razie program jest przeznaczony jedynie dla osób fizycznych, choć nadal trwają konsultacje społeczne, dotyczące możliwości wprowadzenia pomocy dla przedsiębiorców. Tym bardziej że w bezpośredni sposób wpływa to także na ceny produktów spożywczych oraz poszczególnych usług.
