Przez wiele lat pracowałeś lub pracowałaś w Norwegii, a może jedynie sezonowo, przez kilka miesięcy? W obu przypadkach na pewno interesuje Cię to, czy możesz skorzystać z tamtejszej emerytury. Przygotowaliśmy dla Ciebie kompendium z najważniejszymi informacjami dotyczącymi emerytury w Norwegii. Dzięki temu dowiesz się, jak wygląda ten system, ile wynosi wiek emerytalny i kiedy możesz ubiegać się o emeryturę z Norwegii.
Jak działa system emerytalny w Norwegii?
System emerytalny w Norwegii jest bardzo podobny do tego, który obowiązuje w Polsce. Składa się z trzech filarów, z czego dwa z nich są obowiązkowe, a jeden dobrowolny. Sprawdź, czym wyróżniają się te filary i od czego zależy emerytura w Norwegii.
I filar norweskiej emerytury (nor. Folketrygden)
Folketrygden to podstawowa emerytura państwowa, która jest wypłacana przez NAV, czyli norweski Urząd Pracy i Opieki Społecznej. Ten filar jest obowiązkowy, a emerytura z tego tytułu przysługuje każdej osobie, która przez przynajmniej 5 lat mieszkała i pracowała w Norwegii.
I filar norweskiej emerytury (nor. Obligatorisk Tjenestepensjon)
Drugi filar emerytalny w Norwegii jest też nazywany „wypracowanym”, ponieważ pochodzi od pracodawcy, a składki na dany fundusz są odkładane z Twoich dochodów. Większość pracodawców w Norwegii ma obowiązek utworzenia funduszu emerytalnego dla swoich pracowników. Warto zaznaczyć, że ten filar jest obowiązkowy, a w ramach niego pracodawca jest zobowiązany do odprowadzania 2% wynagrodzenia brutto pracownika.
III filar norweskiej emerytury (nor. Individuell pensjonssparing)
Trzeci filar norweskiej emerytury jest dobrowolny i polega na wykupieniu prywatnego ubezpieczenia w ramach funduszu emerytalnego. Możesz wybrać go samodzielnie, a także indywidualnie ustalić, ile chcesz wpłacać pieniędzy na fundusz emerytalny.
MOTTY. WIĘKSZA SZANSA NA KREDYT
Zwróć uwagę na to, że pieniądze gromadzone w ramach trzeciego filaru mogą być wypłacone jednorazowo lub w ratach – gdy już uzyskasz wiek emerytalny.
Ile wynosi wiek emerytalny w Norwegii?
Chcesz wiedzieć, kiedy możesz otrzymać emeryturę z Norwegii? Niezbędne jest to, żebyś ukończył 67. rok życia – bez względu na płeć. W niektórych przypadkach możliwe jest też przejście na wcześniejszą emeryturę już w wieku 62 lat. Jednak wiąże się to z wieloma ograniczeniami. Pamiętaj także o tym, że im później przejdziesz na emeryturę, tym wyższe będzie świadczenie, jakie otrzymasz.
Ile wynosi emerytura w Norwegii?
Wysokość emerytury w Norwegii jest uzależniona od wielu czynników, a przede wszystkim kwota ta jest ustalana indywidualnie. Podczas obliczania świadczenia brana jest pod uwagę m.in.:
- liczba lat, przez jakie były odkładane składki emerytalne – jest to jednoznaczne z liczbą lat członkowskich w Folketrygden;
- wysokość dochodów;
- roku urodzenia;
- stanu cywilnego;
- opłacanie lub nieopłacanie trzeciego filaru emerytalnego;
- faktu, czy opłacałeś lub opłacałaś składki emerytalne poza Norwegią – jeśli tak to, jak długo i ile wynosiły.
Choć emerytura w Norwegii jest ustalana indywidualnie, to jednak możesz opierać się na średniej wysokości tych świadczeń. Dzięki czemu dowiesz się, ile może wynosić Twoja emerytura. Wysokość minimalnej emerytury w Norwegii jest wyliczana proporcjonalnie do liczby przepracowanych lat. Jej orientacyjna aktualna wysokość to 157 171 NOK. Warto zaznaczyć, że taka kwota przysługuje każdemu, kto należy do Folketrygden.
W jaki sposób Polacy mogą ubiegać się o emeryturę w Norwegii?
Polakom przysługuje emerytura w Norwegii, jeśli byli członkami norweskiego systemu emerytalnego przez min. 5 lat. Nie muszą to być lata, które następują po sobie, ponieważ lata pracy w Norwegii się sumują. Możesz też skorzystać z pełnej emerytury w Norwegii, ale musisz odprowadzać składki w tym kraju przez przynajmniej 40 lat.
Warunkiem koniecznym do uzyskania norweskiej emerytury jest także ukończony 16. rok życia. Osoby, które były młodsze, gdy należały do Folketrygden nie będą mogły ubiegać się o prawo do emerytury w Norwegii.
Jeśli mieszkasz w Polsce lub zamierzasz wrócić do kraju, to nie musisz się obawiać, ponieważ nie oznacza to utraty prawa do norweskiej emerytury. Po prostu, gdy osiągniesz wiek emerytalny obowiązujący w Norwegii, będziesz mógł ubiegać się o wypłatę należnego świadczenia. W takim przypadku musisz najpierw złożyć wniosek przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Kto należy do Folketrygden?
Skoro to członkostwo w Folketrygden decyduje o tym, czy będziesz mógł skorzystać z norweskiej emerytury, to powinieneś wiedzieć, jak zostać członkiem tamtejszego zakładu ubezpieczeń społecznych. Takie prawo zyskują wszystkie osoby osiedlone i/lub pracujące w Norwegii. Konieczne jest tylko to, żebyś przebywał w kraju fiordów przez przynajmniej rok.
Prawo do norweskiej emerytury mają również członkowie rodziny osób pracujących w Norwegii. Nawet w przypadku, gdy np. współmałżonek nie podjął tam pracy.
Wyjątek stanowią jedynie osoby, które zostały oddelegowane do pracy w Norwegii przez polską firmę. Wtedy pracownicy są zwolnieni z Folketrygden na podstawie dokumentu E 101. Pozostają też członkami polskiego ZUS-u i nie odprowadzają w Norwegii składek na ubezpieczenie społeczne.