Folketrygden to Narodowy System Ubezpieczeń Społecznych w Norwegii. Chcesz dowiedzieć się, jak uzyskać świadczenia z NAV, zasiłek choroby czy też, w jaki sposób ubiegać się o rentę lub ubezpieczenie? W dalszej części tego artykułu poznasz praktyczne wskazówki na temat tego, czym jest ubezpieczenie w Norwegii, takie jak Folketrygden.
Co to jest Folketrygden?
Folketrygden to Narodowy System Ubezpieczeń Społecznych. Dzięki członkostwu możliwe jest korzystanie z wielu różnych świadczeń oferowanych przez NAV, włączając w to opiekę zdrowotną, emerytury, zasiłek chorobowy oraz wsparcie medyczne.
Członkiem folketrygden może zostać każda osoba, która rozpoczyna legalną pracę w Norwegii. Składki na ubezpieczenie zdrowotne wraz z podatkiem są odprowadzane przez pracodawcę. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy podlegamy już ubezpieczeniu w naszym rodzinnym kraju. Wtedy musimy dostarczyć od organu ubezpieczeń społecznych odpowiednie zaświadczenie.
Ubezpieczenie w Norwegii Folketrygden – członkostwo
Zgodnie z norweskimi przepisami istnieje obowiązek przynależności do Narodowego Systemu Ubezpieczeń Społecznych. W przeciwnym razie nie ma możliwości korzystania z przywilejów, jakie zapewnia NAV.
Możesz być członkiem systemu w kilku sytuacjach – jako osoba zamieszkująca lub pracująca w Norwegii oraz podczas pobytu za granicą.
Obowiązkowe członkostwo
Każda osoba, która uzyska status członka obowiązkowego w systemie ubezpieczeń społecznych w Norwegii, zyskuje możliwość korzystania z różnych świadczeń i zasiłków przewidzianych w ustawie o ubezpieczeniach społecznych.
Członkostwo dla osób zamieszkujących
Gdy mieszkasz w Norwegii przez co najmniej 12 miesięcy i Twój pobyt jest całkowicie legalny, automatycznie stajesz się członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych.
Gdy zostaniesz już członkiem z tytułu zamieszkania, możesz mieszkać za granicą nawet z rzędu przez okres do 12 miesięcy. W tym czasie nadal pozostaniesz członkiem norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych.
Osoby czynne zawodowo są zobowiązane do pracy dla norweskiego pracodawcy oraz nieotrzymywania wynagrodzenia od zagranicznego pracodawcy.
Członkostwo dla osób niezamieszkałych
Nie mieszkasz na stałe w Norwegii, ale chcesz korzystać z norweskiego systemu ubezpieczeń społecznych? Masz taką możliwość. Oto jakie warunki musisz spełnić, żeby móc skorzystać z członkostwa dla osób niezamieszkałych w Norwegii:
- pracować dla norweskiego pracodawcy lub dla pracodawcy z norweskiej strefy ekonomicznej;
- mieć obywatelstwo norweskie lub też innego kraju, który wchodzi w skład Europejskiej Strefy Ekonomicznej i jesteś zatrudnionym na norweskim statku;
- mieć norweskie obywatelstwo i pracować w służbie państwowej za granicą;
- studiować za granicą, mieć obywatelstwo Norwegii i pobierać zasiłek Lånekassen. Jednak w tym przypadku jest kilka wyjątków – nie można wtedy studiować na terenie UE, na terenie krajów nordyckich oraz w Europejskiej Strefie Ekonomicznej.
Dobrowolne członkostwo
Istnieje także możliwość skorzystania z dobrowolnego członkostwo. Warunek jest taki, aby przebywać na terenie Norwegii od 3 do 12 miesięcy. Nie musisz przez ten czas pracować, ale należy mieć silne więzi z Norwegią.
Składka na ubezpieczenie w Norwegii
Bycie członkiem systemu ubezpieczeń społecznych oznacza, że Twoim obowiązkiem jest opłacanie składki ubezpieczeniowej. Dotyczy to sytuacji, gdy uzyskujesz dochód z emerytury lub z tytułu pracy.
Sprawdźmy, od czego zależy wysokość składek:
- od Twojego statusu podatkowego w Norwegii i tego, czy Urząd Podatkowy odprowadza składkę na ubezpieczenia społeczne razem z podatkiem;
- od tego, czy pracodawca ma obowiązek odprowadzać tzw. opłaty pracodawcy (arbeidsgiveravgift) za osoby, które zatrudnia;
- od Twojej przynależności do określonych części systemu ubezpieczeń społecznych w przypadku, gdy nie jesteś członkiem obowiązkowym.
Ustanie członkostwa – co dalej?
Ubezpieczenie w Norwegii, czyli Folketrygden może ustać w niektórych sytuacjach. Zazwyczaj wynika to z faktu długotrwałego pobytu za granicą.
Nie bycie członkiem ubezpieczenia w Norwegii sprawia, że nie masz uprawnień do korzystania z przywilejów, które zostały zawarte w ustawie o ubezpieczeniach społecznych. Oprócz tego nie płacisz składki na ubezpieczenie społeczne.
Emerytura w Norwegii
Wiek emerytalny dla kobiet i mężczyzn w Norwegii wynosi 67 lat. Istnieje także możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę w wieku 62 lat, ale jedynie pod warunkiem przepracowania 40 lat.
System emerytalny w Norwegii składa się z kilku elementów:
- emerytury wypłacanej z Folketrygden, czyli odpowiednika polskiego ZUS-u;
- pracowniczych programów emerytalnych, tj. odpowiedników polskich PPE i PPK;
- wcześniejszej emerytury, czyli Avtalefestet pensjon;
- dobrowolnych oszczędności emerytalnych.
Ubezpieczenie w Norwegii, czyli Folketrygden pozwala na uzyskanie minimalnej emerytury – warunkami jest min. 5-letnie członkostwo w Narodowym Systemie Ubezpieczeń Społecznych. Kluczowe znaczenie ma także uzyskaniu pewnej wysokości dochodu w okresie składkowym.
